Drewno to przyszłość

Branża budowlana wytwarza rekordową emisję dwutlenku węgla, dlatego w dobie zmiany klimatu należy wprowadzić rozwiązania pozwalające zadbać o planetę i jej mieszkańców. Jednym z najprostszych i najskuteczniejszych sposobów jest drewno jako alternatywę dla popularnych materiałów budowlanych, po które coraz częściej sięgają architekci i inwestorzy na całym świecie. Najnowsze badania jednoznacznie wskazują, że 3/4 polskich konsumentów chce, aby współczesne budownictwo było przyjazne dla środowiska.

ALTERNATYWA DLA BETONU

Działania związane z branżą budowlaną - wznoszenie obiektów, jak ich późniejsza eksploatacja generują ok. 40% globalnych emisji dwutlenku węgla, przyczyniając się do postępującej zmiany klimatu. W bardzo dużym stopniu odpowiada za to stosowanie betonu, który jest nieodłącznym surowcem współczesnej architektury. Aby znacząco zmniejszyć ten problem, należy zacząć wykorzystywać materiały odnawialne, do których zalicza się przede wszystkim drewno. Umożliwia ono zarówno obniżenie emisji CO2 poprzez ograniczenie użycia betonu czy stali, a także pozwala zatrzymać CO2 w drewnie na wiele lat, dzięki czemu nie trafia do atmosfery.

ROZMAITE MOŻLIWOŚCI

Zaawansowany rozwój technologii pozwolił uczynić z drewna trwały i bezpieczny surowiec w pełni mogący zastąpić stal, czy beton. Architekci i projektanci, mają do wyboru całą gamę produktów o doskonałych właściwościach, do których należą:

• KVH – drewno konstrukcyjne, czyli lite łączone za pomocą mikrowczepów, co pozwala na uzyskanie belek o różnej długości. KVH jest odporne na odkształcenia oraz na skutki naprężeń, więc sprawdza się między innymi w konstrukcjach domów z drewna, konstrukcjach dachów, tarasach czy małej architekturze ogrodowej.

• BSH – drewno konstrukcyjne klejone warstwowo. Poszczególne elementy mogą dzięki tej technologii osiągać imponujące wymiary. Najpierw pojedyncze lamele są łączone na długości, a następnie klejone jedna do drugiej. To sprawia, że BSH stosuje się głównie przy realizacji większych obiektów (hale sportowe, baseny), choć może być też wykorzystywane w budownictwie jednorodzinnym.

• LSL – produkty z wiórów laminowanych, są dostępne w formie belek lub paneli. Ze względu na ciekawą powierzchnię, uzyskaną dzięki wiórom, mogą również stanowić element dekoracyjny.

• LVL – fornir klejony warstwowo. Najczęściej występuje w postaci płyt konstrukcyjnych. Arkusze forniru są klejone warstwowo na grubości oraz łączone na długości przy użyciu połączeń zakładkowych. LVL to materiał charakteryzujący się dużą trwałością i wszechstronnym zastosowaniem – w budownictwie jedno- i wielorodzinnym oraz przemysłowym.

• CLT – drewno klejone krzyżowo, czyli kilkuwarstwowe panele wykonane z drewna konstrukcyjnego (KVH). Dzięki krzyżowemu układowi warstw uzyskuje się stabilność wymiarów, trwałość i odpowiednią sztywność płyty. CLT jest wykorzystywane do budowy zarówno obiektów mieszkalnych o wielu kondygnacjach, jak i mniejszych domów czy obiektów komercyjnych.

Nowoczesne metody obróbki drewna sprawiają, że drewno zyskuje nowe właściwości, a tym samym staje się cennym materiałem dla branży architektonicznej i budowlanej. Drewno po odpowiedniej obróbce jest trwałe, odporne na ogień, przyjazne dla środowiska i mieszkańców, pomaga redukować ślad węglowy, zapewnia w pomieszczeniach zdrowy klimat i odpowiednią izolacyjność. Ponadto budowanie konstrukcji drewnianej pozwala na przyspieszenie prac budowlanych i jest bardziej przyjazne w transporcie w porównaniu z elementami żelbetowymi, których dostarczenie na plac budowy wiąże się zwykle z dość skomplikowanym procesem.

DREWNO JAKO MATERIAŁ PRZYSZŁOŚCI W BUDOWNICTWIE. CO O TYM SĄDZĄ POLACY?

Wykorzystywane w budownictwie drewno musi pochodzić z legalnych źródeł, czyli lasów zarządzanych z poszanowaniem środowiska i praw lokalnej społeczności, czy pracowników leśnych. Bardzo dużą świadomość społeczną Polaków potwierdzają badania zrealizowane na zlecenie Forest Stewardship Council® (FSC) – organizacji, która wyznacza standardy dla odpowiedzialnej gospodarki leśnej. Celem FSC jest promowanie korzystnego przyrodniczo i społecznie oraz opłacalnego ekonomicznie gospodarowania zasobami leśnymi świata.

Założeniem badania było zbadanie opinii dotyczących zrównoważonego budownictwa. Wykazało one, że 76% Polaków jest za tym, aby współczesne budownictwo wykorzystywało drewno certyfikowane, czyli pochodzące z odpowiedzialnego źródła. 56% badanych uznało, że drewno to przyszłość budownictwa i branża powinna jak najszybciej znaleźć godnych zastępców betonu i stali w materiałach odnawialnych. Z kolei 57% ankietowanych było zdania, że budownictwo zrównoważone powinno uwzględniać odnawialne źródła energii, a 56% wskazało na inteligentne rozwiązania umożliwiające zmniejszenie zużycia mediów.

Badanie pokazało, że ważne dla Polaków jest miejsce, w którym mieszkają i pracują – 56% respondentów wolałoby pracować w biurowcu mającym certyfikat ekologiczny. Natomiast 47% zadeklarowało, że byłoby w stanie zapłacić więcej za dom lub mieszkanie i wyposażenie wykonane z certyfikowanych materiałów naturalnych, jeżeli przyczyniłoby się to do ochrony środowiska.

Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają, że Polacy widzą potrzebę wdrażania zmian korzystnych dla ludzi, klimatu i planety. Osoby pracujące w branżach projektowej czy budowlanej w coraz większym stopniu na tę potrzebę odpowiadają, o czym świadczą projekty i realizacje wykorzystujące materiały odnawialne.

ZASTOSOWANIE DREWNA W ŚWIATOWYCH TRENDACH

Budowle wykorzystujące drewno, są równie estetyczne i funkcjonalne, co obiekty wzniesione z innych trwałych materiałów. Takim przykładem jest biurowy budynek Black & White Building w londyńskiej dzielnicy Shoreditch autorstwa Waugh Thistleton Architects mający 17,8 m wysokości. Zasilany przez odnawialne źródła energii, dzięki drewnianej konstrukcji, jego udział w emisji CO2 jest o 1/3 niższy w porównaniu z innymi tego typu obiektami. Dodatkowo jego konstrukcja została przemyślana w taki sposób, aby po zakończeniu okresu użytkowania budynku, po demontażu jego materiały można było wykorzystać podobnie.

W Nowej Zelandii w mieście Rotorua znajduje się Scion Innovation Hub, powstały według projektu RTA Studio oraz Irving Smith Architects. To pierwsza tak duża realizacja (2000 mkw.) w Nowej Zelandii – mająca drewnianą konstrukcję i stworzona bez użycia stali. Było to możliwe dzięki odpowiedniemu połączeniu poszczególnych elementów. W efekcie powstał lekki w odbiorze, estetyczny budynek, a dzięki konstrukcji „układanki” możliwe było zredukowanie odpadów produkcyjnych i dokładniejsze oszacowanie kosztów budowy.

Z kolei w Bordeaux we Francji znajduje się Hypérion – apartamentowiec zaprojektowany przez Jeana-Paula Viguiera. W tym przypadku projekt polegał na połączeniu betonu, wykorzystanego do budowy trzonu i trzech pierwszych poziomów, oraz drewna, z którego stworzono ściany. W efekcie powstała lekka bryła, która liczy 50 m wysokości.

Innym przykładem jest projekt 73-metrowego (21 pięter) budynku mieszkalnego HAUT znajdujący się w Amsterdamie, autorstwa Team V Architects we współpracy z ARUP. Luksusowy obiekt przyczynia się do ochrony środowiska nie tylko poprzez wykorzystanie drewna, lecz także dzięki elewacji, która produkuje energię oraz zastosowaniu materiałów nadających się do recyklingu.

W Polsce również nie brakuje projektów wykorzystujących z powodzeniem drewno certyfikowane. Wśród przykładów można wskazać projekt gdańskiego biurowca Punkt autorstwa pracowni APA Wojciechowski Architekci, która połączyła elementy żelbetowe, drewno klejone (CLT) oraz szkło, tak aby stworzyć bezpieczną dla użytkowników i przyjazną dla klimatu przestrzeń.

WIN - WIN

Drewno zaczęło odgrywać istotną rolę w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju. Jego produkcja wymaga zużycia 24-krotnie mniejszej ilości energii niż produkcja stali. Rozwiązania typu CLT czy LVL sprawiają, że drewno jako surowiec staje się bardziej użyteczny niż kiedykolwiek w historii. Należy jednak mieć na uwadze, że drewno które jest pozyskiwane w sposób niewłaściwy, przyczynia się do kryzysu klimatycznego oraz spadku różnorodności biologicznej. Z kolei drewno pochodzące z odpowiedzialnego źródła, chroni ekosystemy, zapobiega wylesianiu i wspiera społeczności zależne od lasów.

*Badanie omnibusowe zostało przeprowadzone w Polsce w listopadzie 2023 roku przez SW Research na zlecenie Forest Stewardship Council (FSC) i objęło reprezentatywną grupę 1003 respondentów.